24 april 2003
"Luchthaven in Afrika"
Vanavond is het courant-avond: stroom. Er is stroom beloofd ten
minste 1 avond op vier... Als het courant-avond is dan ga je nergens
naartoe dan plan je geen buitenshuise activiteiten, dan ga je
thuis van je stroom zitten profiteren. Dan spelen de tieners van
Martine met hun playstation en dan kijken de kleintjes van Kathleen
naar de jungle-boekvideo. De nieuwbakken coöperant hoopt
zich dan even op haar technologie te kunnen beroepen om een emailtje
in te tikken en alle flessen zitten klaar in het vriesvak om bevroren
te worden.
Helaas... ook de één op vier belofte houdt geen
stand. Net op het moment dat ik mijn annex wil binnenstappen (het
bijgebouwtje aan het huis van Kathleen en Frank, waar ik even
mag logeren) springen alle lichten uit. Ok, dan maar op batterij.
Pech, als ik ze dan niet meer terug kan opladen tegen de volgende
schrijfbehoefte. Jammer dat de batterij maar het maar een 40 minuten
blijkt uit te houden.
Mijn aankomst was al veelbetekenend.
De luchthaven zou je kunnen beschrijven als een klein busstation
met bagagefaciliteiten... Martine zou aan de uitgang staan, maar
dat was buiten de waard gerekend van een te vroeg aangekomen vliegtuig.
De raad van Caroline indachtig dat het letterwoord A. C. T. wonderen
zou doen probeerde ik het uit op de eerste officieel die chaos
stond te creëeren bij de aankomende passagiers. En ja hoor:
Een luid "AH! A. C. T." heette mij welkom en gaf mij
voorrang op enkele anderen in moslim uitziende lange gewaden die
al bij al toch maar wat ongedisciplineerd stonden te drummen.
De man bleef hulpvaardig aan mijn zij, ontketende een bijna-ruzie
met een half aziatisch uitziende zwarte die absoluut niet uit
de weg wou geduwd worden, en leidde mij naar de uitgang. Deze
uitgang leidde naar de parking, weerom busstationsformaat, en
daar stond Martine nog steeds niet. De ACT man, vloog terug de
luchthaven in, op zoek naar la Madame Martine, maar ze was er
nog niet. Ik toog daarom maar naar het kaffeetje op het eerste
verdiep... en kon dan de bagagedragers uiteraard niet meer afwenden.
Vandaaruit belden meneer ACT en ik Martine op haren cellulaire...
het nummer zat klaar in mijn handbagage. Vanuit een auto in de
file vertelde een diep timbre mij dat ze in aantocht waren. En
daar kwamen ze dan. Kathleen, wat onrustig glimlachend, ingevlochten
haar, slippers, omgevouwen jeansbroek en een plaatselijk gefabriceerd
afro-stijl hemdje en Martine, een kleine en tengere maar stralende
vrouw, in stijlvolle lange jurk. Het sigaretten-timbre van haar
stem werd snel bevestigd. Kathleen toog al meteen naar het cybercafé
in de luchthaven en ik probeerde op mijn en Martines GSM naar
huis te bellen, vruchteloos. Dan maar een emailtje sturen op hoop
van zege... "Vorige keer was er geen enkele email toegekomen",
zei Kathleen.
En zo gingen we op pad. Er hing een aangenaam briesje. Het pikkedonker
kwam ons tegemoet, ik herkende Uganda, was verbaasd over zoveel
gelijkenis, en sloot tenslotte mijn ogen om de koppijn en de autoziekte
af te wenden...
Na een uur of 3 kwamen we aan
bij het huis van Frank en Kathleen. Een grote oprijlaan in beton,
een mooi terras, een groot huis. Binnen zat een jong tienermeisje
met halflang bruin haar op de rieten zetel en op de grond een
blonde jongen van 15 en een schattig meisje met een brede lichte
broek aan die je toedoet door ze vooraan en achteraan toe te knopen.
De kinderen van Martine, haar ettertjes, zoals ze ze zelf noemt.
De tafel was gedekt, en Aischa, de huisvrouw van Frank en Kathleen
had lekkere rijst gekookt met een volsmakende groentensaus zoals
ik die ook al aan de andere kant van het continent geproefd had.
Het eten deed deugd. Mijn koppijn ebde weg. Ik was blij dat het
lekker was.
De volgende ochtend werd ik meegetornd
'en ville'. Van het ommuurde domein van Kathleen en Frank leidt
een grote ijzeren poort op straat. Het is te zeggen, het gebulte
en gegroevde stuk aarde tussen de vershillende huizen. T'is te
zeggen tussen de huizen en de constructiesites, die er meer uitzien
als ruines van vervlogen tijden dan als huizen in wording. Zo
in wording zijn ze trouwens niet, want de mensen wonen er dikwijls
al in, en niet met weinig. Bovenaan dit steegje ligt de grote
weg die ook Conakry met Kindia verbindt. We namen het taxibusje.
Ritmische muziek schetterde uit een cassettespelertje en een gezette
afrikaanse mama merkte ge-amuseerd en luidkeels mijn handbewegingen
op die het ritme volgden. Bij elke stop stapten er nog enkele
passagiers op en die vonden elke keer tot mijn verbazing nog plaats
tussen twee andere mensen. Van het busje stapten we uit middenin
een markt, dacht ik. Later zou blijken dat heel Kindia als markt
valt te benoemen. En zo ging het naar het 'centre PME', het centrum
voor les petites et moyennes entreprises. Een centrum dat ooit
door ACT, nu TRIAS met projectgeld was opgericht en nu zonder
subsidies verdermoet. Aguidep, een NGO die in hogergenoemde centrum
ook zijn lokalen huurt werkt wel nog met subsidiegeld. Getuige
de cooperante die u toespreekt, betaald door TRIAS ten dienste
van Aguidep…
(terug naar boven)
25 april 2003 "En Brousse"
En brousse! We bezoeken Bangouya op een uur rijden van Kindia
omdat er daar een vergadering plaatsgrijpt met de vertegenwoordigers
van de vrouwengroepen die SARA (nog een TRIAS-NGO) ondersteund.
Op de weg naar Bangouya, ontdek
ik tot mijn vreugde dat even buiten Kindia de wandelplekjes rijkelijk
aanwezig zijn. Ik beeld mij al in hoe we met lange mouwen en een
hoedje de zon gaan trotseren om de Afrikaanse natuur in de aderen
te voelen. Ik zie dat de beloften van Bart De Busscher (mijn voorganger)
zullen uitkomen. We zitten hier nog niet op zeer hoge hoogten,
maar de bergjesflanken zijn er niet minder stijl om! Langs de
weg, doet een overhellende rots zelfs de ingang van een grot vermoeden.
Autoziekte speelt mij weeral parten… we komen net iets te
laat aan voor mijn maag. In Bangouya is het bloedheet. We wandelen
een overdekte hal binnen, en daar zitten een hele groep vrouwen
klaar op bankjes. Kleurrijke klederen en doeken op het hoofd.
In die zaal ontmoet ik voor het eerst Katrijn, nog een TRIAS-coöperante.
Ze zit bij de delegatie van de 'sprekers' vooraan in de zaal.
Het is een wat spichtig meisje met blond opgestoken haar en westvlaamse
tongval. We praten een beetje bij, maar dan begint algauw de vergadering.
De vrouwen vertegenwoordigen hun groeperingen om hun stem te laten
horen bij de project-coordinatie (van SARA). Een jonge guinese
stagiair simultaan-vertaalt voor mij en Martine vanuit het Soussou
naar het Frans. De vergadering duurt zo'n uur of twee en dan komt
mijn eerste confrontatie met het niet kennen van 'de taal', van
alle kanten word ik begroet in het Soussou, Tanamu tanamuna, tanamunabe,
tanamu fenye fere fenye en ik sta er maar wat stom bij. Diezelfde
avond heb ik mij verdiept in de Soussou groet… Intussen is
gebleken dat ik de Peul en Malinké er ook nog zou moeten
bijnemen.
(terug naar boven)
27 april 2003
"Pasgeboren hondjes"
Zondagavond. Het weekend was gewijt aan het bezoeken van potentiële
huizen voor mij. Het wandelen op de paadjes van Féréfou
(de wijk van Kindia hier) hebben mij al verbrand als een stomme
blanke. Ik zweer nochtans bij mijn hoedje… ook de bewolkte
zon blijkt performant. tzal wel wennen.
Daarnet zijn we gaan zwemmen in het zwembad van hotel de Flamboyant.
Trias, verpersoonlijkt door Madame Martine, is daar vriend aan
huis. Het hotel is uitgebaat door een Fransman. En riep hij van
ver: "Vous ne voulez pas un petit chien?" Ik wens inderdaad
een hondje. Twee zelfs, dat ze met elkaar kunnen spelen. Twee
van die schattige dingetjes. Ik dacht dat alle honden in Afrika
er per definitie vreselijk uitzien, maar intussen heb ik al geleerd
dat de "inwonende" waakhonden best vriendelijk, leuk,
mooi en nuttig kunnen zijn. Als ze niet loslopen hoeven ze geen
stuk uit elk oor te hebben en zweren en builen onder hun vel.
De Flamboyant dus, huist op dit ogenblik twee nesten van elk 7
jongen! Onder de toog van de openluchtbar ligt er eentje: Een
uitgeput moederbeest met 7 piepende kleintjes, nog maar 2 uur
oud werd ik gemeld. Toen we later terug op onze stoelen zaten
kwam de moederhond zich bewegingsloos naast mij zetten, om gestreeld
te worden. En als ik nog een maand nodig heb om een huis te vinden
en te installeren, dan zijn ze net groot genoeg om mee te verhuizen.
(terug naar boven)
30 april 2003 "De
duivel"
Vandaag is de duivel overgevlogen, 3 keer. Een hels lawaai in
razende vaart boven Kindia. Ik zat in het TRIAS-lokaal aan de
grote houten tafel waar twee computers op staan tussen een hoop
oude documenten waaruit ik de relevante probeerde te destilleren.
Aan een andere tafel zat dikke Sylla, de volumineuze ´comptable´
van RGTA, met grote glimlach en luide stem. Hij probeerde de laatste
versie van zijn exceltabelletjes uit te printen. We keken elkaar
bedenkelijk aan. Een straaljager? "Il viennent arrester le
président", grapte Sylla, "c´est Bush qui
a décidé." Toen vloog het tuig nog eens over.
Ik snelde naar één van de openstaande raampjes.
Een zwart mottig uitziend vliegtuig schoot voor mijn ogen door
de hemel. Op straat zag ik de mensen in hun stalletjes bedremmeld
omhoog kijken. En toen een derde maal. Oorverdovend. In een reflex
dook ik in elkaar en greep naar mijn oren. Toen keek Sylla maar
vreemd op: "Qu´est-ce qu´il se passe?" Wat
was dat voor een lafhartige uitdagerij. Hoeveel miljarden franken
waren er zonet 3 maal voorbij komen vliegen boven een stadje waar
niet genoeg geld was om de kinderen naar school te sturen? Welke
macht moest hier zonodig aan de onschuld vertoond worden?
(terug naar boven)
1 mei 2003 "Waar de emails
bleven"
Ik blijf maar hopen op electriciteit. De frigo kan mij weinig
schelen. Gewoon elke dag inkopen (laten) doen… verse dingen
kopen of melk in poeier, boter die slap is, kaas… Ha! Martine
vond het toch wel erg grappig dat haar kaas er uitzag als raclettekaas,
gesmolten door het liggen in de frigo: met zo van die kraterkes
en olie die er uitstroomt. Ze heeft beslist dat haar groep thuis
3 tot 4 uur mag aanliggen. 1 liter benzine per uur, 1 euro per
uur electriciteit. Op 24 uur zou dat 24 euro zijn, en op een maand
720 euro… de prijs van zelfbedruipendheid in een land waar
niks werkt. Licht maken valt ook nogal mee… met een 12-volt
installatie (een autobatterij die overdag op het werk opgeladen
wordt), krijg je een heel week TL-licht 's avond, om nog wat te
lezen en te werken. Maar wat ik mis is de mogelijkheid om mijn
ding te schrijven ´s avonds bij de overpeinzing van de dag.
Ik moet echt een nieuwe batterij hebben voor mijn computer OF
een stel kabeltjes die de 12-volt batterij (dus een kabeltje voor
de plus en eentje voor de min) rechtstreeks met mijn laptop kan
verbinden want naar het schijnt kan je met een laptop die 20 Volt
vraagt, zoals de mijne, toch met 12 Volt voeden. Wie helpt mij
daarbij?? Zo´n groep trouwens. Heb ik al gemeld dat zoiets
een HELS lawaai maakt? Een daverende motor, die de rust uit elke
hoekjes wegjaagt… Maar laat dus de boodschap duidelijk wezen:
emailen vraagt een enorme organisatie en planning! Ik vraag vergiffenis
aan iedereen die van mij graag een berichtje hadden gekregen (dit
wil zeggen iedereen behalve mijn familie dus als het ware...)
(terug naar boven)
5 mei 2003 "Wit en wereldvreemd"
Dit weekend waren we op reis. Met z´n allen naar Conakry.
Het was Belgisch/Hollandse avond georganiseerd door de baas van
Sabena in Novotel. Meteen mijn eerste bezoek aan de hoofdstad
van dit land. Hoofdstad? Een uit de kluiten gewassen Afrikaans
dorp met in bepaalde buurten enkele grote gebouwen die eigenlijk
gewoon afsteken; het Sabena hotel, het parlement, het novotel.
De deur ging voor ons open en een frigogevoel kwam ons tegemoet.
Net zoals in de wereldbank, hartje zomer in Washington. Het novotel
was sjiek en mooi en binnen rook het naar geparfumeerde mensen,
jetset mensen, mondaine rijke witte mensen. Ons ploegje NGO-coöperanten
kreeg as snel zin om terug normaal te gaan doen onder ons maar
dat zal wel meer aan de receptiestijl van de aangelegenheid gelegen
hebben dan aan de werkelijke wereldvreemdheid van het publiek.
Wat er ook van zij… op die hollandsbelgische avond hebben
we meer gegeten dan gedanst en het avondje was maar een veeg voorteken
van het genieten van de rest van het weekend. Na een hotelnachtje
zweten dat de druppels van oren naar kin voortbewogen een bewogen
taxi-ritje naar de haven, namen we plaats in een ´pirogue´
die ons naar het aards paradijs bracht. De eilanden voor de kust
van Conakry. Palmbomen op de beach. Mangos à volonté.
Zwarten die minder frans dan engels spraken en wat portugees tussendoor,
een vissershaven waar haaienkoppen en flanken lagen te drogen
in de zon en allerhande expatriees die van de laatste eiland-kans
gebruik maakten. (In het regenseizoen wordt de pirogue-oversteek
niet meer gewaagd.) Een goed boek, een zwembad, de zee en de kinderen
om mee in het water te spelen, ziedaar de elementen van een leuk
weekendje. Toen ik op het heetst van de dag een eind de zee in
zwom, werd ik prompt vergezeld door een jongeman. Hij was van
Rusland en sprak amper Frans. Veel meer dan mijn naam vragen en
of ik geen koffie wou drinken in zijn kamer kwam er niet van.
Ik vroeg mij af wat hij Guinée deed met zo weinig Frans.
Misschien werkte hij in Débélé… een
door Russen gestichte plek ten tijde van het communistische regime
(in beide landen). Andere aanwezigen op Kassa (ons eiland): een
dikke vette vent van 50 jaar met rood aangelopen gezicht en wit
pluimhaar in het gezelschap van een jong en opgetut zwart grietje,
die om de haverklap van outfit veranderde, Juliette, een Française
die nog in Kindia gewerkt had en even aan het genieten was voor
haar terugkeer, een groep gezapige Fransen van rond de 50, een
koppel arabieren waarvan de vrouw met kleren en sluier en al zwom…
een eigenaardig allegaartje.
Onze terugweg naar Kindia (3 uur rijden) moet
een ongebruikelijk gezicht geweest zijn voor menig guineeër
die ons gadesloeg. We zaten met z´n achten in de personenwagen
van Martine. Frank aan het stuur, autoziektegevoelige Anja met
kleine slapende Hanne op schoot ernaast. Kathleen, Sophie en Liesbeth
op de achterbank met kleine aandachtvragende Dries over hun schoten
gespreid, en in de kofferbak grote Dries en de bagage. Sympathiek
die grote kinderen. De gevoelige leeftijd der tienerjaren…
"lastig" maar als je ze meehebt zijn het je beste vrienden
en hunkeren ze in stilte naar je waardering…
(terug naar boven)
14 mei 2003 "Guinees transport"
Frank en Kathleen zijn naar Dabola, Katrijn zit in België,
Martine is naar Conakry, ik heb de opdracht gekregen om elke dag
wat geld te geven aan Kadiatoe (la femme de ménage) om
vlees te halen voor de honden, Djoef en Klaai. Ze moet er ook
rijst voor koken… verder heeft ze niet veel werk met mij
alleen… of ze morgen wat mangos kan meebrengen? Awa (ok).
Het is 1ste kwartier, maar de maan geeft al zoveel licht dat je
gewoon kan rondwandelen in de maneschijn, leuk voor Alassan (de
gardien) en Kadiatoe die dan gezellig zitten te kletsen tot een
stuk in de nacht. Als ik na het avondeten en na het nazitten bij
Frank en Kathleen naar mijn annex sluip, ga ik meestal nog eens
langs bij hen twee, dan leer ik nog eens wat woordjes Soussou.
Maar nu is de familie dus vertrokken en mocht ik alleen ten velde,
en ville eigenlijk. De bureaus, of laten we zeggen lokalen van
Aguidep bevinden zich in het hartje van de stad. Toen ik er voor
het eerst kwam vond ik ze er nogal armoedig uitzien, een slordige
binnenkoer met enkele honden (met de nodige stukken uit de oren),
een tweeverdieps gebouw belegd met een soort van vierkante golfplaten,
die toe gaan met luikjes. Nu begin het toch al een sjiek gebouw
te vinden eigenlijk. Bij de betere… Aangezien ik de enige
foté (blanke) was, en ik mijn guinees rijbewijs nog niet
had, moest ik een plaatselijk vervoer zien te versieren om terug
naar huis te komen die dag. De busjes die reden er al niet meer,
dus een taxi. Dat wil zeggen een blikken doos op vier wielen met
5 passagiers vanachter en 3 vanvoor. Ik mocht mee vanvoor, één
been half op de versnellingspook. Op zo'n momenten wil je de lokale
taal kennen… De hele bende passagiers kletste luid onder
elkaar, en dat ging niet stiller toen er plots van rechts een
stilstaande auto besliste voor onze neus in te voegen. Gil ! Schreeuw
! Zwenk, klap ! Het zat er tegen. Achteraan, zijdelings. Niks
erg. Ontsteltenis onder de passagiers. We stoppen, stappen uit,
meten de schade op, een bluts allicht, als die er al niet was…
wie zal het zeggen… de dader stapt uit zijn bruine Mercedes,
het is een militair met een rood baretje op. Er worden wat woorden
gewisseld maar misschien zou dat wel meer geweest zijn als de
loemperik geen militair was geweest… We stappen terug in
en rijden verder. De luidkeelse gesprekken gaan in fortissimo
verder… Ik vraag nog even of ze niks gaan kunnen doen tegen
de man, in de hoop dat ze wat Frans zouden gaan praten, maar er
wordt alleen maar wat gegrinnikt om mijn opmerking. 'C'est ici
que je sors', zeg ik dan maar….Ik ben aangekomen.
De volgende morgen stoppen we 's morgens bij een 'fotograaf'.
Zo'n hokje in de rij met een gele gordijn waar je mag gaan voorzitten
en waar men een polaroidfoto in 4-voud van je maakt waar je dan
mottig, blinkend van het zweet en als blanke overbelicht op staat.
Met deze pasfoto's en mijn belgisch rijbewijs gaat Lansana (coördinator
Aguidep) op stap, " c'est moi qui va aller, sinon ils vont
trop traîner ". Een uur later staat hij er al terug
met mijn rijbewijs, een roos blaadje, stempels en al. Efficient
! Als je de nodige mensen kent. Dat vind ik zo typisch aan Afrika,
alles gaat via mensen en kan dan ook snel gaan maar t'moeten wel
de juiste mensen zijn. Ik mag dus vanaf nu zelf rijden. Des avonds
(om 4 uur, we zijn 13 mei, geboortedag van Mohammed, ze stoppen
vandaag 2 uur vroeger om te gaan bidden) voeg ik de daad bij het
woord. Ik mag met de auto van Aguidep naar huis. 1 probleem, maar
geen enkel probleem, je kan alleen op een helling starten. Probeer
maar eens. In achteruit… embriage, gas, handrem los, ja !
AWA. Met enige ongerustheid of ik ook weer terug ga gestart geraken
eens ik mij ergens parkeer vertrek ik met de oude pick-up de stad
door, terug naar Féréfou. Eén ding moet ik
snel leren : constant claxoneren. Anders zijn de mensen kwaad
dat je ze omverrijdt zonder ze te verwittigen. Ik zigzag mij een
baan doorheen de mensenmassa die altijd tijdig baan ruimt en kom
op de grote weg. Onrustbarend vind ik die enorme goot langs de
weg die ook als garageput gebruikt wordt, om de omvang maar even
aan te duiden. En ik die altijd neiging heb om te veel rechts
te houden… Ik draai van de goudron af (de asfalt) richting
Frank en Kathleen…. putten en pokdalen naar de blauwe poort
toe. Ik sta daar eventjes stil zoals ik de andere cooperanten
heb zien doen bij het thuiskomen in de verwachting dat de poort
gaat openzwaaien. Dan heeft Kadiatoe ook eens iets te doen. Maar
nee er gebeurt niets. Niemand thuis… daar sta ik dan met
mijn vehikel dat alleen op een helling mag geparkeerd voor een
gesloten poort. Ik heb zelf de sleutel niet. Dan maar weer achterom.
Naar Martine, voor haar huis is er ook een helling…
Als ik na het avondeten, het geprofiteer van Martines groep en
de geslaagde hellingstart weer voor de poort sta, zwaait ze wel
open. Fijn. Enkele manœuvres en ik sta netjes bovenop de
helling van de eigen oprit…
Te voet is anders ook leuk, dan niet via de goudron maar via de
wandelpadjes die tussen de huizen slingeren. Zeker met al dat
maanlicht. De maan werpt schaduwen. Niet zoals de zon die altijd
helemaal loodrecht boven uw hoofd staat. Electriciteit is nog
steeds algeheel afwezig. Dus mensen zitten gewoon in het donker
voor hun huis te keuvelen. Of met een kaarsje. Hier en daar klinkt
nog muziek uit een radiootje met batterij. De mogelijkheden zijn
vrij beperkt zo 's avonds zonder courant… Voor mij gaat er
een wereld open : " lezen met pillamp ". In België
vind ik daar de rust niet voor. Hier is er elke week al een boek
doorgevlogen.
(terug naar boven)
17 mei 2003 "Fête
du labour en afro-disco"
Zaterdag was één van die dagen. Het was " fête
du labour ". Niet dag van de arbeid, dag van de ploeg. Ik
had die nacht niet zo lang geslapen. Eerst was er mijn boek waarin
ik aan de kritische drie vierden geraakt was. Eens de bladzijde
overschreden die het laatste deel van een boek inluidt, voel ik
namelijk de drang om het uit te hebben, uit curiositeit over wat
de personages nog te wachten staat en misschien ook gewoon omdat
'opgeruimd netjes staat'. Toen ik dan uiteindelijk toch de kaarsen
uitgeblazen had, het muggennet nog eens geschikt onder de 4 hoeken
van mijn matras en het kleine lakentje half over mijn blote lijf
gedrapeerd had, begon het in al zijn hevigheid te regenen. Grote
druppels voortgestuwd door plotse wind maken een daverend lawaai
op een golfplaten dak. De volgende ochtend was het 'frisjes".
Het lakentje had zich netjes over mijn hele lengte uitgespreid.
Na de cursus 'gestion du cycle de projet' die ik gegeven had aan
onze partner-NGO, de 2 dagen voordien, had ik een heerlijk vakantiegevoel
en ik maakte mij klaar om de auto-voor-gevorderden (met zijn startproblemen
en zijn stuur dat meer moet gedraaid worden dan de bocht weid
is) naar Aguidep te brengen om van daar met de ploeg naar Samaya
te trekken voor het fête. Het was een mooi feest. Het publiek
mocht plaatsnemen onder een afdak van bamboestokken met palmboombladeren
bovenop waarna de verschillende unions werden voorgesteld. Het
werken met ploegen en ossetractie is 11 jaar geleden door TRIAS
in Guinée geïntroduceerd. RGTA (le Réseau Guinéen
pour la Traction Animale) is intussen tot een nationaal netwerk
uitgebouwd waarbij per dorp een aantal 'maître bouviers'
worden opgeleid om de rest van hun gemeenschap het stieren temmen
te kunnen aanleren. La fête du labour draait helemaal rond
een wedstrijdje ploegen. Een waar volksfeest met de plaatselijke
boerenzoon als held! Wedstrijdcriteria zijn recht en snel ploegen,
controle over het ossenpaar en behendigheid om tussen een rij
stokjes te kunnen ploegen, nodig voor de gemengde teelten die
ze hier toepassen. Het geheel werd opgeluisterd door een groepje
kleine meisjes die dansten en zongen alsof ze ervoor geboren waren.
Keelgaten vlogen open en ritme straalde af van elke spier in die
kleine lijfjes. Ik heb zo het idee dat er voor 'stuntelig' weinig
Afrikaanse woorden bestaan. Misschien komt het ook door de warmte,
je zit hier nooit verstijfd, maar de bewegingen van mensen stralen
een vleselijke ontspanning uit, een eenheid met het lichaam, dansen
op natuurlijke wijze.
De eerste prijs was een ploeg
en een eg. De boerenzoon die zijn prijs in ontvangst mocht nemen
na de nodige toespraken van de gouverneur van Kindia, glunderde...
Op de terugweg vond onze ploeg
dat we maar eens een bezoekje moesten brengen aan het hypermoderne
landbouwbedrijf dat op onze weg lag. FUTUR-AGRI, in handen van
een hoge piet... met geld van de belastingen. Paarden, dromedarissen,
silluren (vissen), kaaimannen, enkele pauwen en twee minihertjes
fleurden de boel op en citrusvruchten, palmbomen, rijst, tomaten,
aubergines, sorghum en maïs kondigde zich aan bij dit begin
van her regenseizoen. Het indrukwekkendste was echter het huis
van de PDG (président directeur général).
Ik werd er even stil van. Niet het huis zelf was zo ongelooflijk,
maar zijn ligging. "Gebouwd in 1932 door een Franse koloniaal",
klonk het. Ik kon mij zo voor de geest halen hoe de man het halve
land had afgereisd om zijn ideale vallei te vinden. Een U-vormige
bergrug. Daar zou hij dan een indrukwekkend huis op neerplanten
waar vrouw en kinderen zich konden nestelen met een zicht op de
wereld. Ongelooflijk moet die tijd geweest zijn. Heer en meester
en grootheidswaanzin. En dat is allemaal nog niet lang geleden,
getuige de verderzetting van deze houding door de nu guinese elite.
Alsof de dag nog niet het beste
van zichzelf had gegeven vond Mamadou Condé na het etentje
bij Halimat, dat we nog maar eens moesten gaan dansen. Ik was
al eens geweest met Martine en Condé, de 3de avond na mijn
aankomst. Deze keer voelde het heel anders aan. Omdat ik de mensen
al wat beter ken intussen en vooral ook omdat ik de warmte ben
gewoon geworden. Ik hou ervan. Alsof je gedragen wordt door een
lucht die je lichaamstemperatuur heeft. Met blote armen midden
in de nacht geeft zo een gevoel van vrijheid... Condé heeft
mij al helemaal ingewijd in de Afrikaanse bewegingen die zich
in hoofdzaak op het onderste stukje van de rug concentreren. Subtiel
en sensueel. Ik laat mij meeslepen door Zaïrese hits. Bij
de Caribische muziek houd ik mij gedeisd, maar dan is het de beurt
aan Amerikaanse... Bij deze laatste hoef ik niet te spieken bij
de Guineeërs. Ik weet precies hoe ik de beat terug naar buiten
wil brengen en ik voel dat ik daarmee niet alleen mijn eigen lichaam
controleer maar ook de indrukken die anderen van mij hebben. Dit
is mijn moment van 'de wereld aan mijn voeten'. Alles vermengt
zich tot één harmonie, de muziek, het duister, de
bewegingen, de sfeer. Ik zweef.
(terug naar boven)
23 meil 2003
"Tevredenheidsset"
Ik kwam thuis om 7h. Dus net donker. Op de tast liep ik naar de
12 Volt (auto-)batterij en bracht de juiste draadjes aan de juiste
polen. Een TL-lamp floepte aan en een warme vreugde welde in mij
op. Even daarna verwonderde ik mij om die vreugde en in een vage
herinnering voelde ik minachting voor TL-buizen 'omdat ze zo lelijk
zijn'. Mijn herinnering maakte zich ineens belachelijk. Dat ik
ooit belang had gehecht aan de kleur van kostbaar licht in de
nacht…
En toch weet ik dat ik bij mijn aankomst in België dat kleur
weer relevant zal vinden. Alsof je je pakket aan mogelijkheden
op elk moment kan herbeschouwen om er een positie tussen in te
nemen, grenzen en aspiraties af te bakenen en een tevredeheidsset
kiest. In de tevredenheisset van Kinda, Guinée zit een
volgeladen autobatterij, een lekker sappige mango, het vooruitzicht
van een uitstapje naar een andere streek, een dag met vele vlotte
contacten en het gevoel dat je iemand iets bijgebracht hebt, een
plaatselijke kunstenaar die je eigen ontwerp in zilver maakt.
In Kindia, Guinée zijn er ook een aantal moeilijker te
krijgen aspiraties : Een avondje in de buitenlucht maar zonder
muggebeten, een goeie fiets, het gemak van de anonimiteit, een
hond zonder stukken uit zijn oren en vliegeneitjes in open wonden,
de afwezigheid van echt hopeloos arme en zielige, soms oude mensen,
een verse schel kaas, een streepje muziek met goeie klank. Misschien
liggen in België de grenzen wel zo hoog dat het uiteindelijk
moeilijker is om de tevredenheisset te halen. Dat zou een simpele
verklaring zijn voor het hoger gehalte aan depressies in welvarende
gebieden…
(terug naar boven)
5 juni 2003
"Met respect"
Een blanke heeft status en daardoor een goed leven in Guinée.
Juist, maar niet omdat hij blank is, wel omdat hij werkt heeft
en een inkomen, geld, en dus macht. Iedereen helpt elkaar. Iemand
met geld helpt iemand zonder. Iemand zonder geld gaat dan ook
gewoon geld gaan vragen/lenen en iemand met geld kan zich laten
gelden. Moet zich laten gelden, anders worden de rollen omgedraaid.
Je moet correct blijven maar je moet je eisen stellen en je misgenoegdheid
uiten als die niet voldaan worden. Als je 'een positie' hebt kan
je bovendien eenieder die werkloos zit te wezen uitsturen als
loopjongen met wat geld voor dit of dat. Ze noemen je dan grand
frère, en de loopjongen is dan un petit. Ik ben er nog
niet goed mee weg. Voor mij lijkt het grand frère ('madame'
in ons geval) acteren zo arrogant. Martine zegt dat je het gewoon
moet meespelen zonder te vergeten dat dat het Guinese spel is
en dat je in wezen niet plots belangrijker geworden bent dan dat
je in België was. Een gevoel namelijk, dat sommige vroegere
cooperanten al wel eens is overkomen.
Eergisteren was ik bijvoorbeeld uitgenodigd als representante
de l'ONG TRIAS op een sluitingceremonie van een vorming in het
maken van eenvoudige (technologie adaptée) graansilo's.
De ceremonie begon met een hele hoop vertraging want er waren
hoge gasten die uiteraard niet op tijd waren, en ik kwam tijdens
het wachten terecht bij enkele belangrijken op een stoeltje buiten
aan het conferentiezaaltje. Na een incident met een grote tak
die plots naar beneden kwam van de boom waaronder we zaten, was
er geen electriciteit meer in het zaaltje, want de tak had in
zijn val een draad meegenomen. NOG wat wachten dus. Toen we dan
eindelijk naar binnen mochten was het gros van de mensen al verdwenen,
en wat bleek ? De belangrijken en ik werden als een trouwend koppel
binnengeleid onder het geklap van een staande ovatie. Ik dacht
: 'Oei, hier hoor ik niet bij' en vond een zijweggetje om ergens
discreet plaats te nemen. Daarop werd ik prompt de weg gewezen
naar de stoel naast de prefet van Kindia. Ik was weldegelijk een
'delegatielid'. Ik moest centraal en in de kijker gaan zitten
en belangrijk wezen.
Mijn ogen zijn ook opengegaan toen ik op een dag naar buiten stapte,
de buren begroette (Tanamu gi, hëri gi) en verderop ontsteld
moest toekijken op de kinderen van diezelfde buren die vrolijk
lachend keihard stenen aan het gooien waren naar de kop van een
hond die luid jankend wegvluchtte. Het is gerespecteerd worden
of respecteren hier… Dieren staan helemaal onderaan de sociale
ladder te bengelen, die kunnen niet veel meer verwachten dan mishandelde
kinderen… Respect ? In België is er een soort universeel
respect voor alles wat leeft en zeker voor alles wat een mening
heeft. Hier hangt het juiste respect van een hele hoop factoren
af. Je leeftijd in de eerste plaats, je middelen in de tweede,
je charisma in de derde. Zo lijkt mij.
(terug naar boven)
17 juni 2003 "Trouwfeest"
(de dochter van la présidente de Aguidep is bruid)
Zaterdag.
Een open groen geschilderde ijzeren poort geeft uit op de koer
aan het ouderlijk huis van de bruid, in hartje Kindia. Stoelen
onder het rieten afdak en stoelen tegen de muur van het huis in
verschillende rijen. De genodigden verzamelen zich. Komen binnen
en gaan weer buiten. Zitten wat te kletsen. Waar de feestvarkens
zijn is niet duidelijk. De kledij is elegant, maar niet eleganter
dan wat we gewoon zijn van op straat. De electrogene groep staat
ook lawaaierig te draaien. Af en toe wandelt er iemand natbedruppeld
voorbij met een panje rondgewikkeld, net uit de douche die in
de hoek van dezelfde koer staat. Ik vraag aan Condé of
dit deel uitmaakt van één of ander ritueel ofzo,
maar neenee, die mensen zijn zich gewoon aan het klaarmaken, voor
"zometeen". Sommigen lopen ook nog met krulspelden rond,
of met voetbaloutfit. Ach ja, trouwen is toch niet zo on-alledaags
(?!). Plots gaan de stoelen onder het afdak aan de kant en worden
er rieten matten neergelegd in meerdere lagen. De prière
gaat beginnen. Het gebed. Een imam staat vooraan een groep mannen
en zegt allerlei herkenbaars: allah ou akhbar en diens meer. De
vrouwen vertoeven zich nu allemaal aan de kant, daar waar de rijen
stoelen tegen het huis stonden. Ik heb mij intussen teruggetrokken
binnen in de living van het huis, vanwaar ik het geheel op veilige
afstand kan waarnemen. Het gebed duurt zo'n kwartiertje. De hele
turnoefening. De handen met palmen naar boven voor zich, één
buiging met gestrekte benen, terug recht, beide knieën op
de grond, het voorhoofd op de grond, even nadenken en weer recht.
Zo veel gelijkenis met de yoga-'groet aan de zon'... Volgens mij
is de islam een gezonde godsdienst. Geen (niet te veel) alcohol,
momenten van rust tijdens de dag en wat beweging. Ook een maand
van vasten om eens te voelen wat het is om wat honger en dorst
te hebben. Ik ben nogal van mening dat ik ook ga meevasten dan.
De Karem is in november...
Na het gebed gaan we wat eten. De présidente biedt ons
koeskoes met yoghurt en suiker aan. Niet slecht. Nu is het de
beurt aan enkele welkomst- en danktoespraken en dan uiteindelijk
ook een gelukwensen aan het trouwpaartoespraakje. Hiervoor is
er een griot van dienst. Die staat in het midden met luide stem
en die vertolkt wat de genodigden hem influisteren zodat iedereen
het goed kan horen. Een menselijke luidspreker dus eigenlijk.
Als hij het goed doet krijgt hij geld toegestopt. Er word stevig
met briefjes van 100 en 500 guinese franc gezwaaid. Er lopen ook
nog enkele nepgriots rond die de mensen bang maken want misschien
zouden ze toch maar eens de macht hebben die ze beweren te hebben,
1 oplossing geld geven...
In een ongemerkt moment komen bruid en later ook eens bruidegom
voorbij. Allen zijn in gewone kledij...
's Avonds keren we met de aguidepploeg terug naar de plaats van
bestemming. De straat voor het huis van de familie is nu omgevormd
tot een soort van openbare dansplaats. Vooraan zit een groepje
drummers en staan ook een stel griots (vrouwelijke nu) te zingen.
Enkele grote spots verlichten het geheel. Op gezette tijden, dit
wil zeggen doorlopend, neemt er een deel mensen (vooral vrouwen)
het initiatief om de 'dansvloer' op te wandeldansen. Dezen worden
dan bezongen wat weerom leidt tot het uitgeven van.... geld. (wat
een bizar geldfeest, dat trouwen). Het duurt geen 7 minuten of
de (enige) foté wordt meegeleid op de dansvloer. Algeheel
gejuich en enthousiasme omdat ik ook tegoei dans! Nu ben ik het
die geld toegestopt krijg! Dat duurt zo enige minuten tot de hele
begeleidende bende weer gaat zitten. Half onthutst over al dat
geld in mijn hand, verstop ik mij achter mijn metgezellen en vraag
ik wat ik met het geld moet aanvangen. Ah, ga maar aan de griotte
geven. Bij de eerste gelegenheid treedt ik aldus weer in de belangstelling
om mijn rijke offer te doen. Algehele tevredenheid over hoe ik
dat goed gedaan heb. Wat een vreemd leven als BG (bekende guinëer).
Zondag
Op de koer van bovenvermelde huis, is weer enig volk verzameld,
dit keer wel allemaal paasbest. Na een tijdje zitten, komt de
bruid voorbij. Wit glimmend kleed, grappig kapsel van haarlokjes
die op het voorhoofd plakken, uitgebreid geschminkt, plastieken
bloemetjes in de hand. In stoet gaat het naar het stadhuis. Daar
wringen we ons met z'n tweehonderd in een lokaaltje van 4 op 5
meter, en ik mag (moet) toch wel weeral vooraan gaan zitten zeker?
'om fotos te trekken'. Er wordt wat voorgelezen en gepreekt door
mevrouw de schepen, zal ik ze maar noemen. Het gaat in het Soussou.
Op een gegeven moment wordt er 500 guinese frank (0,2 euro) op
tafel gelegd bij de ringen. Even later wordt er in mijn richting
gekeken. Ik mag de 500 guinese frank aan de bruid overhandigen.
Ik vermoed dat het een belangrijk symbolisch moment is, dus geef
ik de 4 luchtkussen, 2 aan elke kant, zoals ik al eerder heb zien
tussen hoge officiëlen. De bruid doet niet raar dus 't zal
wel goed zijn. Achteraf legt Condé uit dat die 500 frank
de symbolisch bruidsprijs is, die de wet heeft ingevoerd om trouwen
betaalbaar te houden. Waarom ik en niet de bruidegom het geld
moet overhandigen is mij niet duidelijk.
Nu zijn ze dus civiel getrouwd. De stoet keert terug naar het
huis. En nu wordt elk groepje naar een huis van buren, vrienden
en allerlei geleid om het middagmaal te nuttigen. Gebakken patatjes,
rijst met arachidesaus of sauce feuille, gebraden kip. Iemand
gaat om flessenwater voor de foté. Iemand anders biedt
mij een derde bord aan. Ik zeg: 'Albarka'. Grote ogen kijken mij
aan!! SCHITTEREND. Alassan (de nachtwaker thuis) had mij namelijk
haarfijn uitgelegd dat 'albarka' betekent: 'nee dankjewel, ik
heb net heel lekker gegeten maar heb nu genoeg, dankuzeer'. Dat
ik aldus een zeer welgeplaatst iets had gezegd in het soussou
vonden ze super. En intussen ging het publieke dansvloerdansen
in de straat ook nog verder....
Aldus een trouwfeest hier in Guinée... aldoor de ogen van
een foté.
(terug naar boven)
25 juni 2003
"De Afrikaanse bank"
Ik heb mijn eigen boekhouding hier. Dat is wel nodig want aangezien
banken hier niet werken en rekeningnummers algeheel afwezig zijn,
wordt er nogal wat heen en weer geleend bij diegene die toevallig
een wissel gedaan heeft. Fascinerend trouwens, en een deel van
mijn werkterrein, hoe de mensen die financiële problemen
oplossen. Je kan hier niemand tegenkomen die niet in een 'tontine'
zit. Een groep mensen is dat, die samen beslissen op gezette tijden
elk een bepaald (vast) bedrag te storten aan één
van de leden van de groep, elk om beurt. Voor de eerste die krijgt,
is het dus alsof hij of zij een lening krijgt die in schijfjes
moet terugbetaald worden. Voor de laatste die krijgt is het alsof
die een tijdlang gespaard heeft tot het einde van de cyclus wanneer
hij zijn gespaarde bedrag int. Voor de tusseninkrijgers is het
iets tussen de twee. Het handige aan deze zaak is dat het de onmogelijkheid
tot sparen of krediet nemen in Guinée overbrugt. Waarom
is sparen of lenen onmogelijk?
Sparen is onmogelijk vanwege de ongeloofelijk (ongeloofelijk!!)
grote sociale druk. Je kan hier gewoon geen geld hebben, want
je hebt altijd 27 'petit frères' die echt dringend (en
dan ook echt dringend) dat geld nodig hebben. Het is de enige
sociale zekerheid die werkt, relaties langs alle kanten, en als
je er probeert aan te ontsnappen dan heb je echt geen leven hoor,
dan ben je een onmens. Gaat gewoon niet.
Krediet nemen is even onmogelijk om twee redenen 1. je hebt dan
geld, en dat kan niet (zie 'sparen') en 2. aangezien het hier
om een samenleving van geven gaat en niet van lenen, ligt het
niet in de lijn van de verwachtingen dat een krediet ook dient
terugbetaald te worden en gaat de ene achter de andere kredietinstelling
overkop.
Bij een tontine spaar je niet echt in de ogen van de mensen, je
GEEFT aan een lid van de groep. Je KRIJGT dan ook wel terug als
het jouw beurt is, maar intussen kunnen je 27 'petits' niets komen
opeisen. Ha!
Met Aguidep willen we het spaargedrag helemaal aanmoedigen (want
ojee, het regenseizoen kondigt zich nog maar aan of je merkt al
een stijging in het aantal kinderen die kaarsen en koekjes verkopen
voor geen geld, met andere woorden de reservers zijn al op en
de 'soudure' moet nog beginnen) en gaan we dus beginnen met een
onderzoek naar de verschillende soorten tontines en hoe die georganiseerd
zijn. Fascinerend.
(terug naar boven)
6 juli 2003
"Très séduisante"
De blanke huid trekt aan. Die schoonheidsidealen toch. Heel veel
vrouwen gebruiken producten om hun huid lichter te maken. Niets
dan nadelen: de producten zijn duur en hebben naar 't schijnt
een vieze geur, die dan moet gecompenseerd worden met een overdosis
aan parfum. Elke morgen moet je je van kop tot teen inwrijven,
en als je het een paar dagen niet doet, dan begin je al meteen
zwarter te worden dan je ooit voorheen was. De buik laat je echter
onaangeroerd want als je ooit onder het mes moet voor een operatie
zou de snede een haast ongeneesbare wonde in je verwoeste huid
veroorzaken. En er zijn nog andere plaatsen die zwart blijven:
ellebogen, knieën en vingerknoken, daar pakt het niet. Op
het acherwerk en de billen krijg je een onregelmatig patroon van
vlekke en strepen, zoals 'zwangerschapsstriemen' bij ons, vermoed
ik... Wat ik bovendien niet van horen zeggen heb maar van mijn
eigen waarneming is dat de bekomen bleekte er onnatuurlijk uitziet,
roodachtig en glimmene. En de steekproef van 2 observaties van
mannen me wie ik het over het onderwerp gehad heb, spraken met
veel minachting over het bleek-gedrag. Dr. Soumah (de vétérinaire
en president van RGTA) had een maand niet meer met zijn vrouw
gesproken om haar op betere gedachten te brengen en Aly, l'artisan
bewonderde de fotés die niet zo dom waren om hun uiterlijk
te willen veranderen. (Die heb ik dan wel eventjes met een pleidooi
van veel voorbeelden van het tegendeel overtuigd, meer in het
bijzonder verwijzend naar bepaalde lieden die zich zwart laten
bruinen als full-time vakantiejob op het strand of zlefs met TL-lampen
onder soeits dat zij een zonnebank noemen, of anders nog met bruinende
zalven of schmink). (Sommige Afrikanen denken dat de foté
ALLES beter doen, en zijn dan verbaasd te horen dat ze uiteindelijk
niet veel van henzelf, de forès verschillen. Er IS wel
een een wereld van verschil tussen ons, maar dat verschil situeert
zich op het vlak van het systeem, de organisatie en commercialisatie
en de invulling van sociale zekerheid en niet op het vlak van
individueel gedrag). Het was ook Dr. Soumah die vertelde hoe er
gezongen wordt dat je met een blanke vrouw in je bed het maanlicht
binnenhaalde...
In elk geval de impact van schoonheidsidealen op de menselijke
fantasieën in combinatie mat de mondigheidvan de guinese,
senegalese of malinese man leidt af en toe tot een ontboezeming,
wat dan afhankelijk van het geval afschuw in mij opwekt of een
gevoel van verering. Het is dat ze soms zo oprecht lijken in hun
blijk van interesse, dat het lijkt alsof het niet alleen maar
gaat om de hoop op een horizontale ontmoeting of een vliegtuigticket
naar Europa...
Er zit hier een klein jongetje naast mij. El Hadj, het zoontje
van Kadiatoe, bijna 4 jaar. Ik heb hem een blad papier gegeven
en een bik. Hij is meer geïnteresseerd in het knopje om de
bik mee aan en uit te klikken dan in 'schrijven'. Hij vindt bovendien
nog allerlei andere rare dingen. Een plakje isemo, waar hij dan
mee klopt, in bijt, op duwt, op blaast... Op ontdekking als een
babietje maar al veel slimmer als een babietje. Kadiatoe kwam
gisteren kijken en glimlachte breed met de krabbels van haar zoontje:
'moi je connais pas!'. Toen nam ze het papier en begon te schrijven.
Het duurde wel 10 minuten lang en dan stond het erop. 'KADIATOU
KEITA', haar naam. Ze was trots en lachte ook een beetje met zichzelf.
Ik kan mij niet voorstellen hoe het het is om door het leven te
gaan zonder geschreven woord...
(terug naar boven)
26 november 2003
"Het einde van de Ramadan"
Vandaag is het la fête du ramadan. Een hele maand hebben
de mensen zich ingehouden voor eten en drinken. Zichzelf laten
uitdrogen tot de avond valt vanaf nieuwe maan tot... nieuwe maan.
En nu is het voorbij; euforie, muziek, smaakvolle grands boubous
(lange gewaden). En iedereen die geld vraagt. Deze morgen ben
ik gaan kijken naar het gebed dat voor één keer
niet in en rond de moskee plaatsgreep maar gewoon te midden van
't stad op het 'place des martyres' (een geel grintveld van een
halve hectare met een vervallen hek rond en in het midden een
vervallen monument) vrouwen en mannen spontaan een beetje appart.
Mannen vooraan, vrouwen achteraan, een structuur aangebracht op
elk lapje van de place des martyrs en de straten errond. Toen
ik vanmorgen met mijn de aguidep-pick up uitzwaaide, stonden er
uiteraard heelder families op straat te dremmelen op zoek naar
vervoer. Voor 1 keer heb ik ze dan ook allemaal meegenomen. 5
achteraan en 27 in de bak. Kwestie van mijn buren ook eens gunstig
te stemmen... Ik heb nog niet veel deelgenomen in hun sociale
geefcultuur. Onderweg kwamen nog Solo tegen op de fiets, mijn
maître jembe, ook hij met een matje onder de arm, tussen
duizenden andere gebedgangers. Solo nam mij mee in een mannenzone.
Ik moest maar gewoon mee doen vond hij. Alla ou Akbar, voorhoofd
op de grond enzo. Ik ging wel gewoon blijven zitten. Dat was ook
goed. Niemand nam aanstoot aan mij. Ik vond de stille eerbied
die over de gedisciplineerde zee van rijen gezeten mensen heerste
indrukwekkend. Ik durfde niet goed te bewegen. Af en toe zongen
ze wat mee in het gebed en op geregelde tijdstippen ritselde zoals
verwacht de hele mensen zee synchroon en zonder gedoe naar beneden...
Na een 10 minuten was heel het gebeuren alweer voorbij. Een deel
van de mensen bleef zitten naar de verdere toespraken der imam
luisteren, het gros stond op en wandelde rustig terug naar af.
Een leeglopend stadium maar dan van vredige en vriendelijke mensen.
Gelouterd op weg naar de feestdis. Daags te voren had ik Solo
nog aan denken gezet toen hij vroeg of ik daar de bijbel las.
Het waseen nogal dik boek waarin ik verzongen was. Ik zei dat
ik de bijbel nog nooit gelezen had. Stukjes wel op school. Maar
dat was alles. Het waren wel waardevolle verhalen vond ik, maar
toch door mensen geschreven zei ik. En hoe zat dat met de koran?
Was die niet door mensen geschreven? Dat vond hij een grappige
gedachte. Wat je me daar nu zegt?! C'est les paroles de Dieu,
non? Solo vond dat hij moest bidden want zijn ouders had het ook
altijd gedaan. Wist hij veel... Alla ou Akbar. Dieu est grand.
Dieu merci. S'il plaît à Dieu.
(terug naar boven)
12 december 2003 "La
danse Africaine"
Net mijn tweede dansles gehad...
Dat is weer eens wat anders. Ik zou zeggen: het omgekeerde van
ons ballet (klassiek vooral, maar ook jazz, modern, hedendaags...).
Bij ons: lange gestrekte bewegingen, zwaaien en plaats innemen.
Hier: ter plaatse, maar alles op kracht en snelheid. korte bewegingen
in strijdbare posities en acrobatie met geplooide benen. Bij ons
een gespannen lijf, behalve daar waar het moet bewegen, afwerking
tot in de vingertoppen. Hier: alles los behalve waar het moet
bewegen, hoofd armen en benen vooral vrijlaten. Bij ons, met je
voeten slepen over de grond, cirkels schrijven met de toppen van
je tenen en lijnen met de zijkant van je voet die overgaat in
een luchtzwaai ter vereniging van hemel en aarde. Hier: 'il faut
jamais frotter le sol', want je zou wel eens een splinter of een
steen in je blote voet kunnen krijgen.
En dan is het dansen voorbij en lopen ze allemaal weg te sleffen,
een zoveelste voorbeeld van wat je cultuur je zoal kan aanleren.
Ik heb geleerd om niet te slepen 'Hef u voeten op!' en het omgekeerde
op de dansvloer. Je maakt je die bewegingen zodanig eigen dat
je ze natuurlijk vindt. Hier moet ik er stuntelig uitzien met
mijn te grote bewegingen en mijn gesleep bij het dansen en met
mijn springerig gestap onderweg, waardoor ik niet eens iets op
mijn hoofd kan balanseren...
(terug naar boven)
